“Xin Chúa tha tội cho họ, vì họ không biết họ đã làm gì”, Chúa Jesus đã nói như vậy. Một người phạm tội hoặc gây ra đau khổ cho kẻ khác là vì kẻ ấy không biết mình đang làm gì. Nhiều người trẻ đã phạm tội mà không biết, không hiểu rằng sự bạo hành của mình đã gây nên biết bao đau khổ. Mỗi khi bạo hành như vậy, họ lại gây đau khổ cho chính mình và cho người khác. Họ nghĩ rằng hành động tàn bạo, giận dữ như vậy có thể làm giảm bớt cơn giận. Nhưng sân hận trong họ chỉ lớn thêm mà thôi.
Khi thả bom lên trên “kẻ thù”, cũng là lúc người ta thả quả bom ấy lên chính mình, lên quê hương mình. Trong cuộc chiến Việt Nam, người dân Hoa Kỳ cũng đã đau khổ như người dân Việt Nam. Vết thương chiến tranh tại Hoa Kỳ cũng sâu đậm như vết thương chiến tranh tại Việt Nam. Chúng ta phải chấm dứt bạo động. Chúng ta có thể chấm dứt bạo động nếu chúng ta nhận ra được rằng những gì chúng ta gây ra cho một người khác là chúng ta tự gây ra cho chúng ta. Các thầy giáo phải chỉ cho học sinh biết rằng khi bạo động, chính chúng ta sẽ chịu đau khổ. Nhưng các thầy giáo không chỉ nói suông, mà phải sáng tạo hơn. Khi chia sẽ tuệ giác với người khác không nên quá giáo điều mà phải mềm dẻo, và sử dụng phương tiện thiện xảo. Phương tiện thiện xảo rất quan trọng. Một bậc Đại Nhân cần phải khéo léo khi hành đạo cũng như khi giúp người.
Phần đông chúng ta đợi đến khi chiến tranh bùng nổ mới bắt đầu tìm cách chấm dứt. Phần đông chúng ta không biết rằng nguồn gốc của chiến tranh có ở khắp mọi nơi, cả nơi cách suy nghĩ, nơi nếp sống của chúng ta. Chúng ta không có khả năng nhận ra chiến tranh khi nó còn tiềm ẩn. Chúng ta chỉ bắt đầu chú ý đến chiến tranh khi nó đã bùng nổ, khi mà ai cũng bắt đầu bàn luận về cuộc chiến. Và rồi chúng ta cảm thấy bị tràn ngập trước cuộc chiến tàn khốc. Chúng ta tự cảm thấy bất lực. Chúng ta theo phe này hay phe kia, lên án phe này hay bênh vực phe kia, nhưng không cống hiến được gì cho việc chấm dứt sự tàn phá do chiến tranh.
Là một hành giả thiền tập đích thực, bạn phải thực tập nhìn sâu vào tình thế để thấy được cuộc chiến trước khi nó xảy ra. Bạn phải bắt tay hành động để chận đứng chiến tranh trước khi nó bùng nổ. Nhờ tuệ giác và ý thức, bạn có thể đánh thức người khác để họ cũng có thể hành động một cách khéo léo để ngăn ngừa chiến tranh.
Các quốc gia của Liên Minh Đại Tây Dương (NATO) nghĩ rằng thả bom Belgrade là giải pháp duy nhất để chấm dứt kỳ thị chủng tộc tại Yugoslavia. Họ tin rằng không có con đường nào khác. Họ không thể thấy và đối phó với gốc rễ của chiến tranh, những gốc rễ đã hiển lộ ngay trước khi chiến tranh bộc phát, bởi khả năng nhìn sâu, quán chiếu của họ hạn hẹp. Bạo lực không bao giờ đem lại hoà bình và hiểu biết. Chỉ có nhìn sâu để hiểu rõ gốc rễ của bạo lực mới xây dựng được hoà bình.
Xem thêm >>> GIÚP CHO TÌNH YÊU PHỤC HỒI
Là một hành giả thiền tập giỏi bạn có thể có một tuệ giác sâu sắc hơn, và có thể biết cách ngăn ngừa nạn kỳ thị chủng tộc mà không cần phải dùng đến bom đạn hay các phương tiện bạo lực khác. Có nhiều cuộc chiến sắp bùng nổ trên địa cầu này. Nếu quả thật là một người yêu chuộng hoà bình, bạn phải thấy điều đó và phải cố gắng hết sức, cùng với các cộng đồng khác, tìm cách ngăn chặn chiến tranh tàn khốc. Nếu muốn ngăn chặn sự can thiệp tàn bạo như ở Kosovo thì bạn phải đề nghị một giải pháp thay thế. Nếu có một ý kiến hay thì bạn phải đề nghị lên dân biểu hay nghị sĩ yêu cầu họ can thiệp để có được một giải pháp tốt đẹp hơn. Chúng ta phải học cách thiền tập như một quốc gia, chứ không chỉ như một cá nhân, để có thể đạt được tuệ giác khả dĩ chấm dứt chiến tranh và bạo động.
(Trích từ sách Giận, tác giả Thích Nhất Hạnh)
