Tình yêu thương dành cho bản thân mình và yêu thương người khác, những sinh vật khác. Muốn yêu thương được, ta cần hiểu trước có từ bi trước, khi đã hiểu sâu thì tình thương sẽ xuất hiện. Khi được hiểu, người được thương sẽ nở như một bông hoa.
Vậy làm sao giữ gìn và nuôi dưỡng những hạt giống tốt để phát triển từ bi trong con người mình?
Tâm ta có hai phần: phần tàng thức là nơi cất giữ những hạt giống và phần ý thức là nơi mà các hạt giống biểu hiện. Ví dụ trong tàng thức ta có hạt giống của cái giận. Khi nhân duyên đầy đủ thì hạt giống đó phát hiện thành một năng lực gọi là cơn giận. Nó đốt cháy ta và làm cho ta đau đớn. Ta không còn vui khi hạt giống đó phát hiện trên phần ý thức ta.
Tâm ta có 2 phần: phần tàng thức và phần ý thức
Mỗi khi xuất hiện, cái giận lại nuôi dưỡng thêm những hạt giống giận hờn trong tàng thức của ta. Nếu cái giận kéo dài trong năm phút thì biết bao nhiêu hạt giống chứa đựng cái giận lại được sinh sôi trong suốt thời gian năm phút đó.
Vì vậy ta phải hết sức cẩn thận để lựa chọn lối sống cũng như những cảm xúc của ta. Khi ta nở một nụ cười thì hạt giống hạnh phúc được biểu lộ. Khi biểu lộ, nó gieo thêm những hạt giống tươi vui xuống tàng thức. Nếu ta không thực tập cười trong nhiều năm, hạt giống đó sẽ yếu đi và ta sẽ không còn khả năng để cười được nữa.
Khi ta nở một nụ cười thì hạt giống hạnh phúc được biểu lộ
Tàng thức ta chứa đựng mọi hạt giống, tốt cũng như xấu. Một số do ta gieo trồng trong đời sống hằng ngày, một số do ông bà cha mẹ và xã hội trao truyền. Một hạt lúa nhỏ xíu chứa đựng cái biết của bao nhiêu thế hệ cây lúa về cách thức đâm chồi, trổ lá, ra hoa và hình thành bông lúa. Thân thể và tâm thức ta cũng vậy, được trao truyền cho ta từ bao thế hệ, ông bà cha mẹ đã gieo trồng trong ta biết bao hạt giống an vui, hạnh phúc và cả những hạt giống khổ đau, buồn giận.
Mỗi khi ta thực tập chánh niệm là ta gieo trồng và củng cố những hạt giống lành mạnh đã có sẵn trong ta. Những hạt giống này cũng giống như những kháng thể. Khi có một con vi khuẩn chạy vào máu ta, lập tức thân thể ta có phản ứng, những kháng thể chạy tới bao vây con vi khuẩn bắt nó phải biến dạng.
Mỗi khi ta thực tập chánh niệm là ta gieo trồng và củng cố những hạt giống lành mạnh đã có sẵn trong ta
Cũng vậy, nếu trong ta có những hạt giống tươi mát lành mạnh, những hạt giống này sẽ biết cách đối phó với những hạt giống không tốt mà không cần đợi lệnh ta. Do đó, điều ta cần làm là dự trữ cho thật nhiều những hạt giống tốt.
Trước đây, hạt giống về sự nóng giận thường có mặt trong tôi, vì nó mà đã không ít lần tôi mắc những sai lầm trong ứng xử gây tổn thương cho người khác. Một thời gian dài cho đến tận hôm nay, sau mỗi cơn giận tôi quán chiếu bản thân và nhớ về những khoảnh khắc bên người Thầy của mình, tôi nhớ rằng cũng có vài lần mình có thể làm tổn thương Thầy nhưng Thầy luôn bình tĩnh cho tôi.
Rồi tôi nhớ về tình yêu thương được ông ngoại trao truyền từ thời thơ ấu, những kỷ niệm đẹp cùng ông, những lời dạy của ông! Và tôi tiếp tục quán chiếu những cảm xúc và sai lầm để lại sau mỗi lần nóng giận, tôi nhận ra mình không muốn làm tổn thương người khác, chỉ là hạt giống sân hận có trong tôi, tôi cần ôm ấp và vỗ về nó. Dần dà, tôi đã có thể bình tĩnh hơn khi hạt giống nóng hận nổi dậy.
Hãy chia sẻ niềm vui được có nhau
Mỗi người chúng ta nên có một kho dự trữ những hạt giống tốt lành, đẹp và mạnh để khi ta gặp khó khăn, chúng có thể giúp ta. Đôi khi niềm đau quá lớn hay lo lắng quá nhiều nên cho dù bông hoa trước mắt ta cũng không thưởng thức được. Nhưng nếu ta có một kho dự trữ những hạt giống lành mạnh, ta có thể mời chúng đến giúp ta. Cũng như khi mình có một người bạn thân thiết, hiểu và thương mình, được ngồi gần người đó, dù không nói tiếng nào, mình vẫn cảm thấy khoẻ khoắn. Và những lúc khó khăn mình thường nghĩ về người đó để “cả hai” cùng im lặng thở và mình thấy dễ chịu hơn.
Nếu lâu ngày ta không gặp người bạn kia thì hình ảnh về người ấy có thể phai mờ. Mà nếu người ấy là người duy nhất có thể giúp ta thì ta chỉ còn cách mua vé xe đến gặp người ấy. Người ấy sẽ hiện ra bằng xương bằng thịt chứ không phải chỉ là một hạt giống trong tiềm thức.
Thời gian được ở gần người ấy, ta phải biết sống cho tỉnh thức, đừng để phí một giây nào, bởi ta đâu có được ở lâu với người ấy, lý do là ta còn phải về nhà. Người ấy giúp ta lấy lại sự quân bình nhưng chúng ta cũng phải tạo dựng cho ta sự vững chãi bên trong, nếu không thì lúc trở về một mình, ta lại cảm thấy chới với. Cho nên lúc gần gũi người đó ta đừng nên kể lể than vãn nhiều, hãy chia sẻ niềm vui được có nhau, được ngồi bên nhau, hãy đi dạo với nhau. Để khi trở về nhà, ta sẽ có nhiều kỷ niệm đẹp, nhiều hạt giống tươi mát tốt lành, để khi hữu sự, gặp chuyện buồn phiền, chúng có thể giúp ta vượt qua những khó khăn.
Trích từ cuốn sách An Lạc Từng Bước Chân và trải nghiệm của người viết Thương Tín
Nguồn: Hoa Đà Việt Nam
