Ta muốn con lớn lên thật đặc biệt bởi điều đó sẽ khiến ta cảm thấy đặc biệt. Ta muốn con không chỉ giỏi mà phải xuất sắc. Nhưng con sẽ phải trả giá thế nào?
Đặc biệt khi còn nhỏ, con được hướng dẫn phải làm hài lòng cha mẹ và phải gồng mình để đập tan cơn khát của cái tôi của mình.
Ta mong mỏi con thành công vì ta muốn được công nhận thông qua thành tích của con. Ta so sánh con với bạn bè. Ta nôn nóng muốn con phát huy tối đa tiềm năng của con.
Con học được rằng người ta đánh giá con bằng các tiêu chí không hề liên quan đến bản thân con: điểm số, nhận xét của thầy cô, đánh giá của bạn bè về con.
Nếu ta dạy con rằng thành công trong cuộc đời con phụ thuộc vào thành tích của con, tuổi thơ của con sẽ hướng đến tương lai thay vì để con trải nghiệm tuổi thơ với khoảnh khắc hiện tại. Con học rằng bản thân con, chính con của hiện tại, là không đủ tốt trong thế giới của người lớn.
Tôi thấy nỗi lo lắng bao trùm xung quanh. Ai ai cũng tất bật chạy đến tương lai. Đâu còn thời gian, đâu còn sự hiện hữu để thưởng thức sự kì diệu của những điều bình dị.
Nếu thời thơ ấu, sự bình thường của cha mẹ bị từ chối, họ sẽ không thể chịu đựng được sự bình thường của con mình. Con sẽ luôn chịu áp lực là phải thật xuất sắc và con phải trả giá bằng sự nguyên bản của mình. Ta có thể say mê sự bình thường của con thay vì trút áp lực lên vai con không? Ta có thể tìm thấy điều đặc biệt trong sự bình thường không?
Bạn sẽ hỏi “Nhưng tôi muốn dành cho con những điều tốt đẹp nhất. Như thế có gì sai? Tại sao tôi không được cho con đi học múa ba lê, học bơi hay học chơi tennis?” Tôi không nói rằng cha mẹ phải ngăn cấm mong ước được khám phá bản thân của con. Khuyến khích con khám phá bản thân là cách ta trân trọng con. Tôi chỉ nhấn mạnh vào việc giúp con hiểu rằng giá trị của con không được đong đếm dựa vào thành tích con đạt được.
Lẽ đương nhiên ta muốn con nổi trội, nhưng đừng bao giờ trao đổi mong muốn đó bằng việc không trân trọng sự bình thường của con. Khi ta từ chối sự bình thường ấy, ta dạy con trở thành nô dịch của cuộc đời.
Ta khiến con tin rằng chỉ khi giỏi giang và xuất sắc con mới được tán dương ca tụng, vì thế con phải mải miết theo đuổi thành tích “giỏi hơn” và “xuất sắc hơn”.
Ngược lại, khi con biết cách trân trọng sự bình thường, con sẽ biết sống với chính cuộc sống. Con trân trọng thân thể, tâm trí, niềm vui khi mỉm cười với người khác, và đặc quyền được gắn kết với người khác. Và tất cả đều bắt nguồn từ chúng ta, nếu ta dạy con biết trân trọng.
Hãy cho con biết những khoảnh khoắc đời thường, ví dụ như:
Da tiếp xúc da khi ta và con nắm tay nhau
Sáng sớm bình yên khi ta và con cùng tỉnh giấc
Làn nước ấm khi ta và con cùng tắm
Mùi thơm quần áo khi ta và con cùng gấp gọn
Ánh mặt trời vừa lên
Ánh trăng thanh bình khi ta tắt đèn đi ngủ
Tay con cầm bút khi viết
Sự phấn khích khi bắt đầu học một cuốn sách mới
Hương vị của món ăn ưa thích
Điều kì diệu của mọi thứ trong tự nhiên
Niềm hân hoan khi có bạn ngủ lại nhà
Cảm giác thích thú được ăn que kem đầu tiên khi hè đến
Tiếng lạo xạo khi con giẫm lên thảm lá thu rơi
Sự lạnh lẽo của mùa đông giá rét
Mùi bánh nướng thơm phức khi ta và con đi qua cửa hành bánh pizza
Bí mật bên trong những bức tường ở thư viện
Niềm vui xướng khi tìm thấy lại vật đã mất.
Khi con biết trân trọng những thứ đời thường này, con sẽ không ham mê những thứ lớn lao, hào nhoáng. Khi trưởng thành con sẽ biết quan tâm đến những thứ trước mắt chứ không phải những thứ chưa có. Không phải chịu áp lực từ sự kỳ vọng của bạn, con sẽ yêu thích sự bình thường của mình và hướng đến những sự kỳ vọng xuất phát từ chính tâm hồn con.
(Trích từ sách Làm Cha Mẹ Tỉnh Thức – Tiến sĩ Shefali Tsabary)
